Phát triển giao thông xanh không chỉ giúp giảm ô nhiễm không khí mà còn là chìa khóa kiến tạo đô thị thông minh, bền vững. Tại diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch”, tham luận của ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Học viện/ACST) - Bộ Xây dựng đã mang đến nhiều đề xuất thiết thực, mở ra hướng đi mới cho chiến lược giao thông xanh ở các đô thị Việt Nam.

Tại Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” diễn ra ngày 07/11/2025 do Báo Nông nghiệp và Môi trường, Cục Môi trường và Cục Biến đổi khí hậu phối hợp tổ chức tại Hà Nội, đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ "Tuần lễ Năng lượng Việt Nam 2025" chủ đề xoay quanh các giải pháp năng lượng sạch, phát triển bền vững và môi trường đô thị. Sự kiện quy tụ đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế cùng tham dự, trao đổi giải pháp phát triển năng lượng xanh và xây dựng đô thị bền vững. Đại diện Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng - Bộ Xây dựng ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc Học viện đã trình bày tham luận với chủ đề “Các giải pháp phát triển giao thông xanh ở đô thị”, đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu, chuyên gia, giới khoa học và doanh nghiệp tham dự.

Ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc ACST tham luận chủ đề Các giải pháp phát triển giao thông xanh ở đô thị tại Diễn đàn.

Trong tham luận, ông Đạt nhấn mạnh: Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hiện là hai đô thị có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất cả nước, trong đó phát thải từ phương tiện giao thông chiếm tới 58-74% tổng lượng ô nhiễm tùy thời điểm. Đặc biệt, bụi mịn PM2.5 tại Hà Nội trung bình năm 2023 đạt mức 40-50 µg/m³, vượt 2-3 lần ngưỡng khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. TP. Hồ Chí Minh cũng nằm trong top 4 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, với chỉ số AQI nhiều thời điểm đạt mức “Không lành mạnh”. Những con số này là lời cảnh báo mạnh mẽ về tính cấp thiết của việc chuyển đổi sang hệ thống giao thông xanh, sử dụng năng lượng sạch và phát thải thấp là yêu cầu cấp bách để cải thiện chất lượng không khí, góp phần xây dựng đô thị xanh và đáng sống.

Tham luận cũng phân tích xu hướng toàn cầu trong phát triển giao thông xanh: từ việc Na Uy miễn thuế VAT cho xe điện, Trung Quốc trợ cấp mạnh mẽ cho xe buýt điện, cho đến Singapore và Hà Lan đầu tư mạnh cho hệ thống trạm sạc thông minh. Các chính sách đồng bộ này không chỉ khuyến khích người dân sử dụng phương tiện sạch mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng xanh, góp phần hình thành hệ sinh thái giao thông bền vững.

Từ thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế, ông Lê Văn Đạt đề xuất nhiều giải pháp cụ thể như: Chuyển đổi phương tiện sang năng lượng sạch, phát triển xe buýt, taxi và phương tiện cá nhân chạy điện, CNG hoặc hydrogen; đầu tư hạ tầng giao thông công cộng hiện đại, kết nối thuận tiện giữa các loại hình như metro, BRT, xe buýt điện, xe đạp công cộng; Ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI, Big Data) trong quản lý, điều hành giao thông; tăng cường chính sách hỗ trợ người dân sử dụng phương tiện công cộng, giảm giá vé, miễn phí cho học sinh - sinh viên và công nhân.

Một số hình ảnh tại diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch”.

Các giải pháp được đưa ra là định hướng quan trọng cho việc triển khai các chương trình chuyển đổi năng lượng trong ngành giao thông vận tải, phù hợp với Quyết định 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chuyển đổi năng lượng xanh và giảm phát thải khí các-bon.

Theo ông Đạt, muốn giao thông đô thị xanh hóa, cần một chiến lược liên kết ba bên giữa Nhà nước - doanh nghiệp - người dân. Đó là nền tảng để hướng tới một đô thị sạch, thông minh và đáng sống.”

Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” đã trở thành diễn đàn tri thức và hành động, nơi các chuyên gia cùng chung tay vì mục tiêu “đô thị xanh - tương lai bền vững”. Trong đó, tham luận của Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng được đánh giá là điểm sáng, mang tính gợi mở và thực tiễn cao, góp phần thúc đẩy chuyển đổi giao thông xanh trên toàn quốc.

Tham luận được đánh giá là một trong những nội dung trọng tâm của diễn đàn, bởi giao thông xanh không chỉ là xu thế tất yếu trong chiến lược phát triển đô thị bền vững, góp phần định hướng chính sách và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh trong lĩnh vực giao thông đô thị. Đồng thời là giải pháp then chốt giúp giảm phát thải, cải thiện chất lượng không khí và nâng cao chất lượng sống của người dân đô thị. Tham luận không chỉ nêu rõ thực trạng và thách thức mà còn gợi mở tư duy quy hoạch đô thị mới, coi giao thông xanh là động lực phát triển bền vững.

Đỗ Diễm - ACST