Tóm tắt:

Bài viết khắc họa chân dung ông Đào Xuân Lư, một cựu chiến binh ở Khuôn Lù, thôn 4, xã Xuân Vân, tỉnh Tuyên Quang. Sau nhiều năm tham gia chiến trường và trở về quê hương với nhiều thương tật, ông vẫn giữ vững phẩm chất người lính “Bộ đội Cụ Hồ”: Trung với nước, hiếu với dân. Từ việc bỏ tiền san đất, mở đường cho trẻ em đến trường, đến tiên phong hiến đất làm đường bê tông, vận động bà con đoàn kết xây dựng nông thôn mới, ông Lư đã trở thành người có uy tín, được nhân dân tin yêu, noi gương. Hình ảnh người lính Cụ Hồ trong thời bình qua tấm gương ông Đào Xuân Lư thể hiện ý nghĩa sâu sắc của tinh thần “vì nhân dân phục vụ”, góp phần quan trọng làm đổi thay diện mạo quê hương, khẳng định vai trò lan tỏa của cá nhân điển hình trong xây dựng nông thôn mới hôm nay.

1. Người lính “Bộ đội Cụ Hồ” nơi thôn bản

Trong suy nghĩ của người dân thôn 4, xã Xuân Vân, tỉnh Tuyên Quang, hình ảnh người lính “Bộ đội Cụ Hồ” Đào Xuân Lư sáng ngời phẩm chất hy sinh, cống hiến. Hơn ba thập kỷ kể từ ngày trở về quê hương sau những năm tháng chinh chiến nơi chiến trường ác liệt, ông vẫn giữ trọn khí chất của người lính: giản dị, kiên trung, hết lòng vì nhân dân. Người dân Khuôn Lù vẫn thường nhắc đến câu chuyện ông bỏ tiền túi đổ đất,mở đường để bà con đi lại - một việc làm nhỏ nhưng chan chứa tình yêu thương, tinh thần “vì dân phục vụ” của người lính Cụ Hồ.

Ông Đào Xuân Lư nhập ngũ năm 1970, khi mới đôi mươi. Những năm tháng tuổi trẻ của ông gắn liền với khói lửa chiến tranh, từ chiến trường Lào, Campuchia đến mặt trận bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Đó là những nơi ông và đồng đội được rèn luyện, được cống hiến và phải đối mặt với muôn vàn gian khổ, hy sinh.

Năm 1989, ông xuất ngũ, mang trên mình thương tật với tỷ lệ mất sức lao động 71%. Nhà nước công nhận ông là bệnh binh. Nhưng trong trái tim người lính, tình đồng đội, tinh thần chiến đấu, lời thề “Trung với Đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua” chưa bao giờ phai nhạt. Ông từng tâm sự:“Chất lính đã ngấm vào máu rồi. Mình không thể sống khác đi được. Dù tuổi cao, sức yếu, nhưng mỗi ngày tôi vẫn tập thể dục, vẫn tự nhắc mình phải gương mẫu, phải giữ trọn phẩm chất người lính Cụ Hồ”.

Nhóm tác giả gặp gỡ Ông Đào Xuân Lư và vợ là bà Hoàng Thị Phụng tại nhà (Ảnh: Lý Thu)

2. Bỏ tiền đổ đất, san đường cho trẻ đến trường

Những năm 2005 - 2006, mảnh đất Khuôn Lù cuối thôn 4 có gần 20 hộ dân sống trong cảnh khó khăn. Con đường đi lại trong thôn là đường đất nhỏ hẹp, thấp, những lúc mưa tạo những vũng lầy lội dài vài chục mét, trẻ con đi học phải lội bùn, nhiều hôm ngã dúi dụi, áo quần lấm lem. Nhìn cảnh đó, ông Lư không khỏi chạnh lòng. Ông hiểu rằng, con đường không chỉ để đi lại mà còn là con đường đến trường, mở ra cơ hội thoát nghèo, là điều kiện để thế hệ sau có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nghĩ là làm, ông quyết định bỏ tiền túi thuê máy ủi, san lấp, mở rộng con đường từ trung tâm thôn vào Khuôn Lù. Gần 200 nghìn đồng thời điểm đó là khoản tiền lớn đối với một gia đình nông dân, có thể lo được biết bao việc. Nhưng ông không tiếc, bởi như ông nói: “Nhìn thấy lũ trẻ được đến trường an toàn, sạch sẽ, vui vẻ, mình coi đó là phần thưởng quý giá hơn vạn lần bằng khen”.Cũng may, người vợ hiền của ông- bà Hoàng Thị Phụng - luôn ủng hộ chồng. Con đường đất rộng 3 mét được san phẳng, xe máy, xe đạp đi lại thuận lợi. Từ đó, mỗi ngày qua nhà, lũ trẻ lại ríu rít: “Con chào ông Lư, chào bà Phụng, con đến lớp đây!”. Tiếng chào ấy trở thành niềm vui, nguồn động viên tinh thần cho hai ông bà.

Chính từ những việc làm giản dị nhưng thiết thực, năm 2017, nhân dân tin tưởng bầu ông Đào Xuân Lư là người có uy tín của thôn. Từ đó, ông trở thành cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, giữa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước với đời sống thôn bản.

Không chỉ tham gia hòa giải mâu thuẫn xóm giềng, chồng vợ, giữ gìn nếp nhà, nếp bản. Dẫu đã ở cái tuổi thất thập cổ lai hy, ông vẫn hiến hết sức mình cho việc chung, nhất là trong hoàn thiện hạ tầng giao thông, xây dựng nông thôn mới. Ông bảo, thôn 4 mình vốn thuần nông 100%, không gì có thể thay đổi cuộc sống bà con tốt hơn là việc đi lại thuận lợi, làm ruộng, xuống đồng tưới tiêu, thu hái nhanh gọn. Với phong thái điềm đạm, cương trực, ông luôn được bà con lắng nghe, nể trọng. Khi được hỏi, những người con của ông cũng mỉm cười và trả lời: “Bố cách mạng lắm, không tiếc sức vì việc chung”.

3. Tiên phong và vận động nhân dân hiến đất mở đường xây dựng nông thôn mới

Từ năm 2022, tỉnh Tuyên Quang triển khai mạnh mẽ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, thôn 4 xã Xuân Vân cũng có kế hoạch và lộ trình triển khai tuyến đường bê tông nội đồng đi qua đất của 12 hộ dân Khuôn Lù. Theo kế hoạch, con đường bê tông rộng 5 mét, thay cho đường đất chật hẹp trước kia sẽ được tiến hành thực hiện. Ban đầu, khi biết kế hoạch con đường sẽ đi vào một phần đất của nhiều hộ gia đình, bà con phản đối gay gắt, vì lo mất đất mà không được đền bù.

Hiểu tâm lý ấy, ông Lư cùng cán bộ thôn, xã kiên nhẫn đến từng nhà giải thích:“Nhà nước đã hỗ trợ xi măng, mình chỉ cần góp đất. Có đường rộng, máy móc vào tận ruộng, bà con đỡ vất vả, lại mở ra hướng làm ăn mới. Tấc đất quý thật, nhưng con đường này sẽ đem lại lợi ích lâu dài cho tất cả”.Nhờ sự vận động kiên trì của ông Lư, 12/12 hộ đã tự nguyện hiến đất. Thậm chí, có hộ ban đầu phản đối quyết liệt, sau lại sẵn sàng hiến nhiều hơn dự kiến. Riêng gia đình ông Lư gương mẫu hiến hơn 100m². Ông nói: “Mình là Bộ đội Cụ Hồ, phải đi trước, làm gương. Người lính khi đã theo Đảng thì thời nào cũng phải tiên phong”.

Ông Đào Xuân Lư, bên con đường ông đã bỏ tiền ra đổ đất, san đường cho trẻ nhỏ trong thôn đi học trước khi được bê tông hoá(Ảnh: Lý Thu)

Khuôn Lù hôm nay như khoác lên mình một diện mạo mới sau khi hòa mình vào phong trào xây dựng nông thôn mới của quê hương, đất nước. Con đường vào thôn được tôn cao, bê tông hóa thẳng tắp, sạch đẹp. Xa xa, những nếp nhà mới xây khang trang, xen lẫn những ngôi nhà cũ được sửa sang, mái ngói đỏ tươi nổi bật giữa màu xanh của đồng ruộng và vườn cây trái. Đường điện, trường học, trạm y tế đều được đầu tư khang trang, tạo nên một diện mạo nông thôn bình yên nhưng đầy sức sống mới. Người dân trong thôn phấn khởi, tự hào trước sự đổi thay, cùng nhau chung sức giữ gìn và phát huy những thành quả đã đạt được. Tinh thần đoàn kết trong thônvì thế cũng ngày càng được củng cố. Câu nói giản dị “Còn Đảng là còn mình” mà ông Lư hay nói mỗi khi đi tuyên truyền, vận động, trở thành niềm tin, động lực để bà con đồng lòng xây dựng quê hương.

4. Gương sáng cần được nhân rộng

Điều khiến người dân kính trọng ông Lư không chỉ là những việc làm cụ thể, mà còn bởi sự kiên định trong tư tưởng, đạo đức. Ông luôn nhắc nhở con cháu: “Sống phải có trách nhiệm với quê hương, với Đảng. Đã là đảng viên thì phải gương mẫu, nói đi đôi với làm”.Bằng tinh thần gương mẫu, ông không chỉ lo phát triển kinh tế gia đình, làm giàu chính đáng, mà còn vận động bà con tích cực tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa.Uy tín của ông được hun đúc từ bản chất người lính, từ đức tính liêm khiết, hết lòng vì dân. Đó là thứ uy tín không thể mua bằng tiền bạc hay địa vị, mà chỉ có thể được gây dựng bằng hành động và niềm tin.

Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vai trò của những người có uy tín như ông Đào Xuân Lư vô cùng quan trọng. Họ chính là “cầu nối mềm” giữa ý Đảng và lòng dân, là điểm tựa tinh thần để nhân dân yên tâm, đồng lòng thực hiện chủ trương, chính sách.Câu chuyện về ông Lư không chỉ dừng lại ở một tấm gương cá nhân, mà còn gợi mở bài học lớn: muốn xây dựng quê hương giàu đẹp, trước hết phải có những con người dám nghĩ, dám làm, sẵn sàng hy sinh lợi ích riêng vì lợi ích chung.

Khuôn Lù hôm nay đang đổi thay từng ngày, nhưng người dân nơi đây vẫn nhắc mãi về người lính “Bộ đội Cụ Hồ” Đào Xuân Lư - người con của quê hương đã đem hết sức mình, đem cả trái tim người lính để làm giàu đẹp thêm cuộc sống nơi thôn bản.

Kết luận

Ở tuổi ngoài bảy mươi, ông Đào Xuân Lư vẫn giữ cho mình nụ cười hồn hậu, ánh mắt sáng và niềm tin son sắt vào Đảng, vào nhân dân. Ông là minh chứng sống động cho phẩm chất cao quý của “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời bình: giản dị, kiên trung, hết lòng vì dân.

Người dân Khuôn Lù, thôn 4 xã Xuân Vân, tỉnh Tuyên Quang tự hào vì có ông - một tấm gương sáng, một “hạt giống tốt” của phong trào xây dựng nông thôn mới. Và hơn thế, câu chuyện về ông còn là lời nhắc nhở mỗi chúng ta: sức mạnh của cộng đồng được khởi nguồn từ những con người biết hy sinh, biết cống hiến, biết đặt lợi ích chung lên trên hết.

TS. Lý Thị Thu, ThS. Hoàng Thị Cúc

Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng